Publikuję, po polsku i po francusku, tekst Henryka Woźniakowskiego o sytuacji w Polsce. Nota redakcyjna miesięcznika ZNAK (numer 729, luty 2016) podaje obszerne informacje o tej publikacji. Po nawiązaniu kontaktu z Autorem i poinfomowaniu Go o mojej intencji dotyczącej blogu, otrzymałem tekst, napisany w języku francuskim. Jestem przekonany, że księża polscy nie powinni nie zauważać ważnych spraw naszego Kraju, dotyczących moralności chrześcijańskiej.
Jędrzej Bukowski (członek Kolegium warszawskiej Więzi)
Czy w Kościele można jeszcze swobodnie debatować o Polsce?
luty 2016, nr 729
W lutym br. na łamach „Europe Infos” – periodyku publikowanego przez Komisję Konferencji Biskupów Unii Europejskiej (COMECE) – ukazał się zamówiony przez redakcję artykuł Henryka Woźniakowskiego, analizujący obecną sytuację polityczną w Polsce.
Ów tekst (a zwłaszcza odpowiadające prawdzie stwierdzenie, iż „Do tej pory biskupi katoliccy w Polsce postanowili nie wypowiadać się publicznie na ten temat”) spotkał się z natychmiastową reakcją Konferencji Episkopatu Polski. Jej sekretarz generalny, bp Artur Miziński, w liście do sekretarza generalnego COMECE ks. Patricka H. Daly’ego nazwał publikację artykułu Woźniakowskiego „przeciwdziałaniem, które ingeruje w wewnętrzne sprawy Polski” i poprosił o „wycofanie tego nieobiektywnego tekstu z oficjalnej strony internetowej »Europe Infos« oraz o publikowanie tekstów, szczególnie dotyczących spraw takich jak te, z większą roztropnością”. Z kolei rzecznik prasowy KEP, komentując list bp. Mizińskiego, powiedział, że: „Nie można było przejść obojętnie obok informacji, które godzą w przekaz prawdy o Kościele w Polsce, ani pozwolić na ich autoryzowanie w oficjalnym periodyku COMECE”.
W tej sytuacji ewidentnej presji, wywieranej przez Episkopat Polski redakcja „Europe Infos” zdecydowała się na usunięcie artykułu Henryka Woźniakowskiego. My z kolei – nie godząc się na cenzurę, po którą sięgnęli pasterze naszego Kościoła – ów tekst publikujemy. Niech Czytelnicy mają możliwość zapoznania się z nim i przekonania się, czy mają rację prawicowi publicyści, określający go mianem „skandalicznego” i zawierającego „znieważające słowa”.
Redakcja „Znaku”
_______
Co się dzieje w Polsce?
Źle się mają rzeczy w państwie polskim. Europa ma prawdziwe powody, aby niepokoić się tym, co się w Polsce zdarzyło.
Dlaczego kraj, który oparł się kryzysowi i prowadził wzorcową politykę trwałego rozwoju, zaczął osłabiać demokratyczne instytucje i forsować środki działania zmierzające do ograniczenia wolności obywatelskich?
Schyłek
Dwa ostatnie lata były trudne dla Platformy Obywatelskiej, partii centrowej, która rządziła od 2007 do jesieni 2015 roku. Latem 2014 roku wybuchła „afera podsłuchowa”. Media zdobyły nielegalne nagrania prywatnych rozmów ministrów i urzędników wysokiego szczebla. Brutalne wypowiedzi polityków i ich wulgarny język zdegustowały odbiorców, odkrywając zarazem kulisy gry politycznej, w której zdradzieckie ciosy mieszają się z intrygami.
Opozycyjne Prawo i Sprawiedliwość Jarosława Kaczyńskiego zatriumfowało, wołając: polityka PO jest brudna! Kiedy zaś z opóźnieniem ogłoszono wyniki wyborów samorządowych, ruszyła nowa fala oskarżeń dotyczących rzekomego sfałszowania rezultatów przez rząd.
Wreszcie, w grudniu 2014 roku, Donald Tusk, premier i przywódca PO, opuścił krajową scenę polityczną, aby objąć funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej. Na czele partii zastąpiła Tuska Ewa Kopacz, osoba pracowita, ale bez charyzmy.
Zmiana
Wszystkie te wydarzenia – podobnie jak kryzys europejski, a zwłaszcza konflikt rosyjsko-ukraiński – wywołały obawy i pragnienie zmiany. W maju 2015 roku prezydent Bronisław Komorowski przegrał nieoczekiwanie z Andrzejem Dudą – mało znanym, ale energicznym kandydatem PiS. Pojawiły się dwa nowe ugrupowania: Kukiz15, partia antysystemowa, i Razem – partia radykalnej lewicy. Jesienią, PiS skupił się w swojej kampanii wyborczej na obietnicach socjalnych, prostych i populistycznych, takich jak podwyższenie świadczeń rodzinnych i obniżenie wieku emerytalnego. Na odnowionej scenie politycznej, wobec niskiej frekwencji wyborczej (51 proc. głosujących), PiS zdobył 37 proc. głosów, co dało mu 51 proc. miejsc w Sejmie. W ten sposób partia ta osiągnęła absolutną większość w Sejmie, choć wsparło ją tylko 18 proc. ogółu Polaków uprawnionych do głosowania.
„Władza suwerenna”
Po zwycięstwie wyborczym PiS odsunął na dalszy plan swój program socjalny i skoncentrował się na kamieniach węgielnych systemu politycznego.
Jarosław Kaczyński utrzymuje, że polskie przemiany po 1989 roku, oparte na umowach Okrągłego Stołu – a więc wynegocjowane z komunistami – są skażone wadami i że jego partia musi odbudować Polskę na wzór Węgier rządzonych przez Orbana.
Zmiana polega na scentralizowaniu władzy i ograniczenia mechanizmu checks and balances (równoważenia się organów państwa). Ponieważ PiS nie może zmodyfikować konstytucji RP, Sejm wraz z prezydentem paraliżują prace Trybunału Konstytucyjnego. Te działania pozwalają przegłosowywać ustawy zagrażające porządkowi konstytucyjnemu. Służba cywilna została uzależniona całkowicie od decyzji politycznych. Media publiczne mają się stać „mediami narodowymi”, kontrolowanymi bezpośrednio przez rząd. Uprawnienia policyjne w dziedzinie nadzoru nad obywatelami znacząco rosną.
Jarosław Kaczyński nie respektuje zasady podziału władz, steruje prezydentem i panią premier, kontynuuje realizację swojego marzenia o „władzy suwerennej”. Na przekór antyrosyjskim wypowiedziom Kaczyńskiego, jego polityka nieufności wobec Unii Europejskiej oraz resentymenty antyniemieckie sprzyjają Putinowi. Kaczyński wydaje się być wiernym uczniem Carla Schmitta, błyskotliwego niemieckiego prawnika minionego wieku, teoretyka „stanu wyjątkowego” i „decyzjonizmu” politycznego, czyli stanowiska mówiącego o indywidualnej woli władzy politycznej, która wznosi się ponad prawo.
Nadzieja
Jednakże ograniczanie liberalnej demokracji napotkało nieoczekiwany opór. Obudził się ruch społeczny: Komitet Obrony Demokracji zorganizował w wielu polskich miastach demonstracje gromadzące tysiące ludzi. Komisja Europejska wszczęła niedawno wstępny etap procedury dotyczącej ochrony państwa prawa w Polsce. Do tej pory biskupi katoliccy w Polsce postanowili nie wypowiadać się publicznie na ten temat. Ale wśród Polaków wola bronienia naszych „europejskich zdobyczy” jest potężna i wypełniona nadzieją.
Henryk Woźniakowski, prezes Wydawnictwa Znak, członek Grupy IXE – Inicjatywy Chrześcijan dla Europy.
Que se passe-t-il en Pologne ?
Les choses vont mal en Pologne. L'Europe a de véritables raisons de s'inquiéter des événements qui s’y déroulent. Pourquoi le pays qui a résisté à la crise et qui menait une politique de développement durable exemplaire se met-il à affaiblir ses institutions démocratiques et à imposer des mesures qui tendent à restreindre les libertés civiles ?
Le déclin
Les deux dernières années ont été difficiles pour la Plateforme civique (Platforma Obywatelska, PO), parti centriste au pouvoir de 2007 à l'automne 2015. En été 2014, éclate le « scandale des écoutes ». Les médias entrent en possession d’enregistrements illégaux de conversations privées de ministres et de hauts fonctionnaires. Les propos violents des hommes politiques et leur langage grossier, dévoilant les coulisses du jeu politique fait de coups fourrés et d’intrigues, dégoutent le public.
L’opposition Droit et justice (Prawo i Sprawiedliwość, PiS) de Jarosław Kaczynski triomphe: la politique de PO est sale ! Une nouvelle vague d'accusations concerne une prétendue fraude électorale suite à une publication retardée des résultats des élections municipales. Enfin, en décembre 2014, Donald Tusk, Premier ministre et dirigeant de la PO, quitte la scène politique polonaise pour prendre ses fonctions de Président du Conseil européen. Ewa Kopacz, travailleuse mais sans charisme, remplace Donald Tusk à la tête de la PO.
Le changement
Tous ces événements, ainsi que la crise européenne et surtout le conflit russo-ukrainien, ont suscité des craintes et une envie de changement. En mai 2015 le Président Bronislaw Komorowski a échoué de manière inattendue devant Andrzej Duda, candidat peu connu mais énergique du PiS. Trois nouveaux partis apparaissent: Kukiz 15, un parti antisystème, Razem, un parti de la gauche radicale et Nowoczesna (Moderne) – liberal. A l’automne, le PiS focalise sa campagne électorale sur des promesses sociales, simples et populistes, comme l'augmentation des allocations familiales ou la baisse de l'âge de la retraite. Sur la scène politique renouvelée et avec un faible taux de participation (51 %), Droit et justice obtient 37 % des voix et occupe 51 % des sièges à la Diète. Ainsi, ce parti obtient la majorité absolue à la Diète grâce à seulement 18 % des citoyens disposant du droit de vote.
« Le pouvoir souverain »
Après avoir remporté les élections, le PiS écarte son programme social et se concentre sur les pierres d’angle du régime politique. Jaroslaw Kaczynski prétend que la transition polonaise après 1989, fondée sur les accords de la Table ronde, donc négociée avec des communistes, a été défectueuse et que son parti reconstruira la Pologne, à l’instar d’Orban en Hongrie. Le changement vise à centraliser le pouvoir et limiter le système de checks and balances. Puisque le PiS ne peut pas modifier la Constitution, la Diète avec le président paralysent les travaux du Tribunal constitutionnel. Cet acte permet de voter les lois portant atteinte à l'ordre constitutionnel. Le service civil dépend totalement des décisions politiques. Les médias publics deviennent des « médias nationaux » placés sous la responsabilité directe du gouvernement. Les compétences de la police en matière de surveillance des citoyens augmentent considérablement.
Jaroslaw Kaczynski ne respecte pas le principe de séparation des pouvoirs, commande le Président et le Premier ministre, continue à réaliser son rêve de « pouvoir souverain». Contrairement à ses propos antirusses, sa politique de méfiance vis-à-vis de l'Union européenne ainsi que les ressentiments anti-allemands sont avantageux pour Poutine. Kaczynski semble être un fidèle disciple de Carl Schmitt, le brillant juriste allemand du siècle dernier, théoricien de l'état d’urgence et d'un « décisionnisme » politique donc de la volonté individuelle de l’autorité politique qui s'élève au-dessus des lois.
L ‘espoir
Pourtant, les restrictions de la démocratie libérale rencontrent une résistance inattendue. Un mouvement social s’éveille: le Comité de défense de la démocratie (Komitet Obrony Demokracji) organise dans les villes polonaises des manifestations qui réunissent des milliers de personnes. La Commission européenne vient d’établir une procédure d'évaluation qui vise à assurer le respect de l'État de droit en Pologne. Jusqu’à présent, les évêques catholiques ont choisi de ne pas s’exprimer publiquement sur cette question. Mais chez les Polonais, la volonté de sauvegarder nos « acquis européens» est puissante et chargée d’espérance.
Henryk Woźniakowski
commenter cet article …